بررسی اثر سه گونه اسانس روی کنه ی دو لکه ای (tetranychus urticae koch (acari: tetranychidae

کنه تارتن دو لکه ای tetranychus utricae koch یکی از پلی فاژترین آفات شناخته شده محصولات کشاورزی است. با توجه به اثرات نا مطلوب استفاده از سموم شیمیایی نظیر بروز مقاومت در کنه های گیاهی این تحقیق به منظور معرفی بهترین ترکیب گیاهی جایگزین کم خطر برای محیط زیست انجام شد. در سال های اخیر اسانس ها و متابولیت های ثانویه گیاهی ای توجه زیادی را در کنترل آفات به سمت خود معطوف ساخته اند. در این پژوهش اثر اسانس گیاهان آویشن شیرازی، zataria multiflora، هل، elettaria cardamomum و باریجه، ferula gummosa بر کنه ی تارتن دولکه ای t. urticae در شرایط دمایی 2±28 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±70 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی مورد بررسی قرار گرفت. اسانس ها به روش تقطیر با آب و با استفاده از دستگاه clevenger به دست آمدند.. مقدار lc50 بدست آمده روی مرحله بالغ و تخم کنه برای هل به ترتیب 26/7 و 82/8 میلی گرم بر لیتر، برای آویشن شیرازی 14/2 و 01/2 میلی گرم بر لیتر و باریجه 52/6 و 98/6 میلی گرم بر لیتر هوا بود. مقدار بدست آمده برای اسانس هل در غلظت 60 و 45 میکرو لیتر بر لیتر هوا به ترتیب 01/9 و 86/23 میلی گرم بر لیتر و اسانس باریجه در غلظت 60 و 45 میکرولیتر بر لیتر هوا 12/4 و 15/6 میلی گرم بر لیتر و اسانس آویشن شیرازی در غلظت 10 و 15 میکرو لیتر بر لیتر هوا 20/14 و 99/3 میلی گرم بر لیتر هوا بود. بر اساس lc50 بدست آمده کنه ی تارتن دولکه ای در مرحله ی بالغ و تخم به اسانس آویشن شیرازی حساسیت بیشتری نشان داد. همچنین اثرات بازدارندگی تخم ریزی نشان داد که اسانس آویشن شیرازی باعث بیشترین میزان درصد بازدارندگی و با افزایش غلظت میزان بازدارندگی تخم ریزی نیز افزایش پیدا می کند. مقایسه میزان دورکنندگی میان سه اسانس نشان داد که باریجه دارای بیشترین خاصیت دورکنندگی است و در میزان دورکنندگی سه اسانس اختلاف معنی داری مشاهده گردید.